سرطان رحم یک بیماری خطرناک است که اغلب در بانوان از سنین میانسالی تا پیری رخ می‌دهد. علل آن شامل عدم استفاده از روش‌های مناسب برای جلوگیری از بارداری، هورمون‌های ترشحی، عفونت‌های تناسلی و چاقی است. تشخیص سرطان رحم توسط آزمایش‌های تشخیصی مانند پاپ اسمیر و سونوگرافی انجام می‌شود و درمان آن شامل جراحی، رادیوتراپی و درمان دارویی است.
سرطان رحم چیست؟
سرطان رحم، یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در زنان است که در مراحل اولیه قابل تشخیص است. زمانی که درمان زودهنگام شروع شود، شانس موفقیت در بهبودی زیاد است. این سرطان با نام سرطان آندومتر نیز شاخته می‌شود. این سرطان از سلول‌های پوشش داخلی رحم منشا می‌گیرد. سلول‌های سالم به ترتیب خاصی رشد می‌کنند، تقسیم میشوند و از بین می‌روند تا بدن به طور طبیعی کار کند. با این حال، گاهی اوقات سلول‌ها دستخوش تغییراتی میشوند و رشد آنها از کنترل خارج می‌شود. این سلول‌ها حتی زمانی که به سلول‌های جدیدی نیاز نیست به تقسیم خود ادامه می‌دهند. این تقسیم غیر طبیعی شروع به هجوم و تخریب بافت‌های همسایه می‌کند. این سلول‌ها به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته و به رشد خود ادامه می‌دهند. پیشرفت مشابهی در سرطان رحم وجود دارد. سلول‌های سرطانی در لایه پوشاننده داخل رحم رشد می‌کنند.
سپس می توانند به سایر اعضای بدن انتشار پیدا کنند. دقیقاً مشخص نیست که چرا این سلول‌های سرطانی ایجاد میشوند. با این حال، تصور می‌شود که هورمون استروژن در ایجاد سرطان رحم نقش دارد. همچنین مشخص است که تحقیقات در مورد تغییرات ژنی که باعث ایجاد سرطان در سلول‌های رحم می‌شود، ادامه دارد.
علائم سرطان رحم (آندومتر) چیست؟
بیشتر سرطان رحم در زنان یائسه در دوره‌ای که قاعدگی متوقف می‌شود رخ می‌دهد. در سرطان رحم، علائم و نشانه‌هایی مانند هرگونه خونریزی پس از یائسگی، خونریزی بین قاعدگی یا طولانی شدن دوره قاعدگی، ترشحات غیر خونی غیر طبیعی، درد لگن، درد در حین رابطه جنسی و کاهش وزن ممکن است مشاهده شود. دو هورمون اصلی از تخمدان‌ها ترشح می شود، استروژن و پروژسترون. تعادل بین این دو هورمون در طول خونریزی قاعدگی تغییر می‌کند. با شروع دوره اولیه سیکل، آندومتر (لایه پوشاننده داخل رحم) ضخیم می‌شود و اگر بارداری اتفاق نیفتد، آندومتر ضخیم شده ریزش می‌کند. اگر تعادل بین این دو هورمون به نفع استروژن باشد که رشد آندومتر را تحریک می کند، خطر ابتلا به سرطان آندومتر در زنان افزایش می یابد.
عوامل خطر سرطان رحم (آندومتر)
عوامل خطر سرطان رحم (آندومتر) متنوع هستند و می‌توانند بر احتمال ابتلا به این بیماری تأثیرگذار باشند. در ادامه به برخی از این عوامل خطر اشاره کرده‌ایم:
دوره طولانی قاعدگی
اگر قاعدگی در سنین پایین (قبل از 12 سالگی) شروع شود یا یائسگی در سنین بالا رخ دهد، خطر ابتلا به سرطان آندومتر افزایش می‌یابد. هر چه قاعدگی یک زن بیشتر باشد، رحم در معرض استروژن بیشتری قرار می‌گیرد.
افرادی که هرگز باردار نشده‌اند
به نظر می‌رسد بارداری خطر ابتلا به سرطان رحم را کاهش می‌دهد. در دوران بارداری استروژن و پروژسترون بیشتری نیز ترشح می‌شود. افزایش تولید پروژسترون می‌تواند اثر افزایش استروژن را جبران کند.
بی نظمی تخمک گذاری
تخمک گذاری به معنای آزاد شدن ماهانه تخمک از تخمدان است. این چرخه توسط استروژن تنظیم می‌شود. تخمک گذاری نامنظم یا عدم تخمک گذاری باعث افزایش قرار گرفتن در معرض استروژن می‌شود. علل بی نظمی تخمک گذاری عبارتند از: چاقی و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) در درمان چاقی و سندرم تخمدان پلی کیستیک تخمک گذاری ماهانه و قاعدگی دوباره تنظیم می‌شود.
چاقی
منبع استروژن تنها تخمدان‌ها نیست. بافت چربی نیز استروژن ترشح می‌کند. در افراد چاق، سطح استروژن در بدن افزایش می‌یابد و بنابراین زنان را در گروه خطر ابتلا به سرطان رحم قرار می‌دهد. خطر ابتلا به سرطان رحم در زنان چاق 3 برابر افزایش می‌یابد. با این حال، سرطان در زنان لاغر نیز دیده می‌شود.
رژیم غذایی چرب
این نوع عادت غذایی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد زیرا منجر به چاقی می‌شود. همچنین غذاهای چرب می‌توانند مستقیماً بر متابولیسم استروژن تأثیر بگذارند و منجر به ابتلا به سرطان رحم شوند.
دیابت
سرطان آندومتر در زنان مبتلا به دیابت شایع تر است، زیرا چاقی و دیابت اغلب با هم بروز می‌کنند. با این حال، زنان لاغر مبتلا به دیابت نیز در معرض خطربرای ابتلا به سرطان هستند.
روش‌های تشخیص سرطان رحم (آندومتر)
ابتدا شرح حال بیمار گرفته می‌شود، سپس پزشک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و سونوگرافی ترانس واژینال صورت می‌گیرد. در USG ترانس واژینال ضخامت و ساختار آندومتر ارزیابی می‌شود. بیوپسی باید بعدا برای تشخیص قطعی انجام شود. اگر بافت کافی برداشته نشود، کورتاژ اعمال می‌شود. در این روش؛ با خراش دادن کل لایه آندومتر نمونه‌ای گرفته می‌شود و برای بررسی پاتولوژی به آزمایشگاه ارسال می‌شود.
تشخیص قطعی پس از بررسی این بافت‌ها در زیر میکروسکوپ انجام می‌شود. متخصصی که بیماران مبتلا به سرطان به او ارجاع داده میشوند، متخصص انکولوژی زنان است. بعداً، در صورت لزوم، ممکن است آزمایش‌های بیشتری برای ارزیابی شیوع بیماری درخواست شود.
درمان سرطان رحم
درمان سرطان آندومتر به مرحله و نوع پاتولوژی خاص بیماری در زمان تشخیص بستگی دارد. به طور کلی برای این بیماری جراحی در نظر گرفته می‌شود و اکثر بیماران تحت عمل جراحی برای برداشتن رحم و دهانه رحم قرار می‌گیرند. در مراحل اولیه، جراحی کم تهاجمی ممکن است تنها درمان مورد نیاز باشد. در مراحل بعدی، ممکن است به جراحی‌های پیچیده‌تر و گسترده‌تر برای برداشتن توده سرطانی خارج از رحم و دهانه رحم، همراه با شیمی‌درمانی و پرتودرمانی نیاز باشد.
اگر سرطان رحم مرحله یک در فرد تشخیص داده شد، جراحی برای برداشتن تومور سرطانی ممکن است تنها درمان لازم باشد. در طی جراحی، رحم و دهانه رحم و به طور کلی، هر دو تخمدان و لوله‌های فالوپ ممکن است برداشته شوند. بیوپسی از غدد لنفاوی فرد نیز ممکن است برای بررسی سلول‌های سرطانی انجام شود. بر اساس آسیب شناسی بافت‌های برداشته شده با جراحی و نتایج رادیولوژی، ممکن است علاوه بر جراحی، درمان‌های دیگری مانند پرتودرمانی یا شیمی درمانی نیز پیشنهاد شود.
اگر این سرطان مرحله دوم تشخیص داده شد، اولین قدم جراحی برای برداشتن رحم و دهانه رحم و به طور کلی هر دو تخمدان و لوله‌های فالوپ است. پرتودرمانی می‌تواند پس از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقیمانده تجویز شود. در صورت لزوم ممکن است شیمی درمانی ضروری باشد.
اگر سرطان آندومتر مرحله سه تشخیص داده شود، احتمالاً ترکیبی از جراحی برای برداشتن رحم، تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و غدد لنفاوی و به دنبال آن پرتودرمانی و در صورت لزوم شیمی‌درمانی دریافت خواهید کرد. همچین اگر سرطان آندومتر مرحله 4 تشخیص داده شود، جراحی برای برداشتن رحم، تخمدان‌ها، لوله های فالوپ و غدد لنفاوی همیشه مورد نیاز نیست. در عوض، شیمی درمانی، درمان‌های هورمونی، ایمونوتراپی و آزمایشات بالینی وگاهی اوقات پرتودرمانی مورد بحث قرار خواهند گرفت.
درمان‌های سیستمیک سرطان رحم (شیمی درمانی، هورمون درمانی، ایمونوتراپی)
گاهی اوقات درمان شامل شیمی درمانی (داروهایی که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند یا از تقسیم آنها جلوگیری می‌کنند)، هورمون درمانی (درمانی که عملکرد هورمون‌های طبیعی را مسدود می‌کنند) یا ایمونوتراپی (درمانی که توانایی سیستم ایمنی شما را برای مبارزه با سرطان تقویت می‌کند) است.
انکولوژیست‌ها موثرترین درمان‌های ممکن را ارائه می‌دهند و در عین حال به شما کمک می‌کنند کیفیت زندگی خود را در طول درمان حفظ کنید.
شیمی درمانی برای سرطان رحم
شیمی درمانی رحم معمولا برای مراحل ۳ و ۴ در صورت نیاز انجام می‌شود، مگر اینکه پاتولوژی‌های خاصی از سرطان رحم، از جمله کارسینوسارکوم رحم، سرطان‌های سلول شفاف یا سرطان‌های سروزی تشخیص داده شود. داروهای شیمی درمانی معمولاً پس از جراحی برای از بین بردن باقی مانده سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از بازگشت آنها تجویز می‌شود. در مواردی، داروهای شیمی درمانی به عنوان درمان تکمیلی برای پرتودرمانی (که شیمی درمانی حساس کننده پرتویی نامیده می شود) تجویز می‌شود که می‌تواند به عملکرد بهتر پرتودرمانی کمک کند.
رادیوتراپی سرطان رحم
پرتودرمانی یا رادیوتراپی نوعی درمان سرطان است که از اشعه ایکس پرانرژی یا دیگر انواع پرتوها برای از بین بردن سلول‌های سرطانی یا توقف رشد سرطان استفاده می‌کند. پرتودرمانی برای سرطان رحم توسط تیم مجرب انکولوژیست پرتودرمانی انجام می شود. آنها در این زمینه پیشگام هستند و به طور منظم استانداردهایی را برای درمان تنظیم می‌کنند. پرتودرمانی ممکن است در هر مرحله از سرطان رحم برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقیمانده در بدن یا غدد لنفاوی پس از جراحی انجام شود. گاهی اوقات، پرتودرمانی در مراحل اولیه یا در موارد پیچیده که سرطان در سراسر بدن گسترش می‌یابد، انجام می‌شود. در موارد عود سرطان آندومتر (سرطانی که پس از درمان اولیه بازگشته است) پرتو درمانی گزینه درمان است.
رادیوتراپی سرطان رحم چگونه است؟
در صورت سرطان پیشرفته رحم در زنان که در طول سال‌ها تحت غربالگری قرار نگرفته‌اند، علاوه بر هیسترکتومی رادیکال که شامل برداشتن کامل رحم، دهانه رحم و بخشی از واژن است، درمان رادیوتراپی نیز انجام می‌شود. رادیوتراپی درمان جایگزین اولیه برای جراحی در مراحل اولیه یا همراه با شیمی درمانی است. همچنین می توان از آن به عنوان درمان بعد از عمل در بیماران جراحی شده با عوامل خطر عود سرطان استفاده کرد.
درمان رادیوتراپی سرطان رحم شامل ترکیبی از پرتودرمانی با تابش پرتو از منبعی در خارج بدن (رادیوتراپی خارجی) و یک روش رادیوتراپی دیگر است که در آن منبع پرتودرمانی در کانال واژن قرار می‌گیرد و مستقیماً با مکان‌هایی که قرار است تحت تابش قرار گیرند (براکی تراپی) در تماس است.
رادیوتراپی داخلی (براکی تراپی) سرطان رحم
مواد رادیواکتیو در اپلیکاتورهای مخصوصی قرار می‌گیرد. سپس تحت بیهوشی وارد واژن می‌شود. اپلیکاتورها برای یک تا دو روز در واژن می‌مانند و دوز بالایی از اشعه را به دهانه رحم و ناحیه اطراف آن می‌رسانند. گاهی اوقات می‌توان از ایمپلنت‌های حاوی دوز بالاتر رادیواکتیویته استفاده کرد، اما آنها را تنها برای چند ساعت در واژن می‌مانند و سپس از بدن خارج میشوند.
اگرچه دوز رادیواکتیویته ارائه شده با براکی تراپی نسبتا کمتر است، اما با این وجود فردی که رادیوتراپی داخلی دریافت می‌کند، در یک اتاق یک نفره، قرار می‌گیرد و توسط لباس‌های سربی محافظت می‌شود. برای جلوگیری از حرکت اپلیکاتور، باید تمام مدتی که در واژن قرار دارد در رختخواب بمانید.
نظرات کاربران