تومور مغزی خوش خیم (تومور غیر سرطانی) از تجمع سلول‌هایی به وجود می‌آید که به کندی در قسمت‌های مختلفی از مغز رشد می‌کنند. تومورهای خوش‌خیم در محل اولیه باقی می‌مانند و به نقاط دیگر بدن گسترش پیدا نمی‌کنند. در نتیجه با تشخیص به موقع و انتخاب درمان مناسب، این سلولها از بین رفته و بیمار سلامتی خود را به دست می‌آورد. در این مقاله با ما همراه باشید تا با علائم، راه تشخیص و درمان تومور خوش خیم مغز آشنا شوید.
انواع تومور مغزی
تومورهای مغزی با توجه به مرحله سرطان، محل تشکیل و میزان گسترش به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند.
تومور متاستاتیک
این نوع از تومور مغزی بسیار شایع است. در صورت تشکیل توده‌های سرطانی در بدن مانند سرطان معده، پانکراس و دیگر اندام‌ها، ممکن است تومور به قسمت‌های دیگر بدن مانند مغز گسترش یابد. به این نوع از توده مغزی، تومور متاستیک گفته می‌شود.
تومور بدخیم مغز
این نوع از تومور می‌تواند از مغز شروع شود و به بافت‌های دیگر گسترش یابد و همچنین ممکن است سلول‌های سرطانی از دیگر اندام‌ها خود را به مغز برسانند و در آن محل رشد کنند. سرعت پیشرفت این نوع تومورها زیاد است و نرخ مرگ و میر بیشتری دارد.
تومور خوش خیم
در صورتی که توده در مغز تشکیل شود و در همان محل باقی بماند، تومور مغزی خوش خیم را به وجود می‌آورد. این نوع از توده غیرکشنده بوده و با انتخاب روش درمانی مناسب می‌توان آن را درمان کرد. تومور خوش خیم مغز خود انواعی دارد که در ادامه لیستی از آن را مشاهده می‌نمایید.
- کرانیوفارنژیوم: این نوع تومور در قسمت تحتانی مغز رشد کرده و عموماً در کودکان، نوجوانان و افراد با سن کم دیده می‌شود.
- همانژیوبلاستوم: مربوط به تشکیل تومور در رگ‌های مغزی است.
- مننژیوم: در صورت رشد تومور در پوشش مغز ایجاد می‌شود.
- آدنوم هیپوفیز: تشکیل غده‌ای به اندازه نخود در هیپوفیز مغز باعث این نوع توده می‌شود.
- نوروم صوتی: این نوع تومور خوش خیم در محل گوش تشکیل شده و به مغز ارتباط پیدا می‌کند.
به طور کلی تومورهای مغزی با درجات 1 تا 4 (بر اساس میزان پیشرفت) دسته‌بندی می‌شوند. تومورهای درجه 1 و 2 به عنوان توده‌های غیر سرطانی شناخته شده و در نتیجه با تشخیص زودهنگام قابل کنترل و درمان هستند.
علائم تومور مغزی خوش خیم
علائم تومور خوش خیم مغز با توجه به محل تشکیل آن در مغز و همچنین اندازه توده متفاوت خواهد بود. برخی از تومورها با سرعت رشد پایین در مراحل اولیه علائمی از خود نشان نمی‌دهند. در ادامه لیستی از علائم معمول را مشاهده می‌نمایید.
- سردردهای جدید و مداوم
- تشنج
- احساس خستگی و خواب‌آلودگی همیشگی
- تغییرات در رفتارهای ذهنی مانند تغییر در شخصیت
- احساس ضعف و بی‌حسی
- دشواری در بینایی و گفتار
در صورت مشاهده هرکدام از این علائم به پزشک متخصص مراجعه نمایید. همچنین با انجام منظم تست‌های پزشکی می‌توان تومور را در زمان مناسب تشخیص داد.
تشخیص تومور مغزی خوش خیم
با توجه به اینکه بسیاری از تومورهای خوش خیم در مراحل اولیه علائم خاصی از خود نشان نمی‌دهند، لازم است با بررسی و چکاپ‌های مداوم در تشخیص زودهنگام آن درصد موفقیت در درمان را افزایش دهیم. یکی از راه‌های معمول برای تشخیص توده سرطانی استفاده از سیستم‌های تصویربرداری مختلف مانند MRI جهت بزرگ‌نمایی ساختار مغز است. همچنین استخراج مایع مغزی – نخاعی با استفاده از پونکسیون کمری در این امر کمک کننده است. با توجه به اینکه برخی تومورهای مغزی بر روی میزان ترشح هورمون‌ها تأثیرگذارند، استفاده از آزمایش خون نیز راهی جهت بررسی علائم خواهد بود. بیوپسی یک روش تهاجمی بوده که در آن با نمونه‌برداری قسمتی از مغز می‌توان بافت مورد نظر را بررسی کرد.
عوامل ایجاد تومور مغزی
دلیل تشکیل بسیاری از تومورهای مغزی ناشناخته است؛ اما در صورت تجربه موارد زیر احتمال ابتلا به آن بیشتر خواهد بود. در نتیجه نیاز است که مراقبت‌های جدی‌تری را پیش بگیرید.
- سن بالای 50
- تاریخچه خانوادگی ابتلا به تومور مغزی
- مشکلات ژنتیکی مانند نوروفیبروماتوز نوع 1، توبروس اسکلروزیس و سندرم گورلین
- تجربه رادیوتراپی
درمان تومور مغزی
درمان تومور مغزی با توجه به نوع و محل رشد متفاوت خواهد بود. هر یک از انواع تومور خوش‌خیم، بدخیم و متاستاتیک به روش درمانی خاصی جواب می‌دهند. روش‌های درمانی موجود در ادامه توضیح داده شده‌اند.
جراحی
جراحی برای درمان تومورهایی که در یک قسمت از بدن قرار دارند و گسترش پیدا نکرده‌اند، انتخاب مناسبی است. در نتیجه به طور کلی تومورهای مغزی خوش‌خیم با استفاده از جراحی درمان خواهند شد و عموما دوباره برنمی‌گردند.
شیمی‌درمانی
تجویز داروهای خوراکی یا وریدی باعث درمان و یا کنترل تومورهای مغزی می‌شود. شیمی‌درمانی روشی است که سراسر بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، در نتیجه علاوه بر ساختار عصبی، رشد سلول‌های دیگر اندام‌های سالم نیز مختل می‌شود. در نتیجه به طور معمول گزینه خوبی برای درمان تومور مغزی خوش‌خیم نیست.
پرتودرمانی
پرتودرمانی یا رادیوتراپی به استفاده از پرتوهای پرانرژی ایکس برای از بین بردن تومور مغزی اطلاق می‌شودو برای تومورهای خوش خیم و بدخیم مغز کاربرد دارد. این روش به دو صورت داخلی و خارجی انجام می‌گیرد که براساس نوع تومور انتخاب می‌شود.
درباره رادیوتراپی تومور مغزی بیشتر بخوانید !
پرتودرمانی داخلی
در این روش مواد رادیواکتیو در نزیکی تومور مغزی قرار داده می‌شوند. این امر کمک می‌کند تا توده سرطانی با شدت بیشتری تحت درمان قرار گیرد و به دیگر قسمت‌های بدن اشعه تابانده نشود.
پرتودرمانی خارجی
در پرتودرمانی خارجی از دستگاه رادیوتراپی استفاده می‌شود تا فرد بیمار تحت تابش اشعه قرار گیرد. در بسیاری از موارد پزشک از یک پوشش طراحی شده بر روی مغز استفاده می‌کند. این کار سبب می‌شود محل دقیق تابش پرتو طراحی شود.
ریکاوری پس از درمان
بعد از درمان تومور مغزی ممکن است با علائمی مانند تشنج، مشکل در گفتار و راه رفتن روبرو شوید. توجه داشته باشید که بازگشت به شرایط اولیه نیازمند گذشت زمان و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک است. با انجام جلسات مشاوره با تیم درمان می‌توانید این بازه زمانی را به طور مناسبی سپری نمایید.
طول عمر بیماران تومور مغزی خوش خیم
به طور کلی تومور مغزی خوش خیم می‌تواند بدون ایحاد تداخل در زندگی روزمره در بدن فرد بیمار وجود داشته باشد. اما لازم است برای جلوگیری از عوارض احتمالی تحت درمان قرار گیرد. به طور میانگین بیماران پس از انجام جراحی و برداشتن تومور مغزی می‌توانند برای سالیان زیادی زندگی کنند. البته توجه به این نکته ضروری است که بیمار باید تحت بررسی و معاینات مداوم پزشک باشد تا از حطرات احتمالی پیشگیری نماید.
احتمال برگشت تومور مغزی خوش خیم
بازگشت و یا عود تومور خوش‌خیم مغزی به عوامل مختلفی مانند محل تشکیل، نوع و اندازه آن بستگی دارد. به طور کلی نرخ برگشت این نوع تومورها بسیار کم است اما صفر نیست. برای مثال اگر در حین جراحی تمام تومور برداشته نشود، احتمال بازگشت علائم زیاد است. همچنین در سنین پایین‌تر و با برخورداری از سلامت عمومی مناسب احتمال عود تومور مغزی خوش‌خیم کاهش می‌یابد.
کلام آخر
تومورهای مغزی بر اساس درجه و محل رویش به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند. در این بین تومور خوش‌خیم مغز سرعت رشد کمی داشته و به دیگر قسمت‌های بدن گسترش پیدا نمی‌کند. از آنجایی که این نوع از توده‌ها در مراحل اولیه علائمی از خود نشان نمی‌دهند، تشخیص زودهنگام آن‌ها اهمیت زیادی دارد. لازم است تا با بررسی علائم ابتلا به این بیماری و همچنین دنبال کردن تست‌های پزشکی نرخ درمان آن را افزایش دهید.
نظرات کاربران