سرطان‌های دهان از جمله سرطان‌هایی هستند که به دلیل استعمال دخانیات، قرار گرفتن در معرض نور خورشید و دیگر عوامل خطر ایجاد می‌شوند. تشخیص سرطان در افراد مختلف بسیار شوکه کننده است و تاثیر زیادی بر زندگی و فعالیت‌های روزمره افراد دارد. بنابراین، شما باید علائم سرطان‌های دهان مانند: سرطان لب یا زبان را بشناسید و در اسرع وقت برای درمان آن‌ها اقدام کنید. یکی از روش‌های کم خطر و موثر برای درمان این سرطان‌ها، رادیوتراپی است. ما در این مقاله قصد داریم که رادیوتراپی برای سرطان لب و زبان را مورد بررسی قرار دهیم، تا آخر مقاله همراه ما باشید.
سرطان لب چیست؟
سرطان لب، مشکلاتی مانند؛ تومور، زخم و ضایعات پوستی بدخیم هستند که در پوست لب ایجاد می‌شوند. این سرطان می‌تواند در هر جایی از لب بالا یا پایین ایجاد شود، اما در لب پایین بسیار شایع‌تر است. سرطان لب نوعی سرطان دهان است و اکثر سرطان‌های لب، کارسینوم سلول سنگفرشی هستند، به این معنی که از سلول‌های نازک و صاف در لایه‌های میانی و بیرونی پوست به نام سلول‌های سنگفرشی شروع می‌شوند.
قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید و استفاده از محصولات تنباکو مانند سیگار، از جمله عوامل خطر این سرطان هستند. شما می‌توانید با محافظت کردن از صورت خود در برابر نور خورشید با کلاه یا ضد آفتاب و همچنین با ترک کردن سیگار، خطر ابتلا به سرطان لب را کاهش دهید.
درمورد سرطان‌های سر و گردن نیز بیشتر بخوانید.
علائم سرطان لب
مانند هر بیماری دیگر، سرطان لب نیز علائمی دارد که بهتر است آن‌ها را بشناسید. شناخت این نشانه‌ها به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر به دنبال تشخیص قعطی و شروع روند درمان سرطان باشید. نشانه‌های سرطان لب عبارتند از:
- تغییر رنگ لب به سفید و ایجاد برآمدگی در لب
- زخم روی لب که خوب نمی‌شود
- سوزن سوزن شدن، درد یا بی‌حسی لب‌ها یا پوست اطراف دهان
رادیوتراپی سرطان لب چیست؟
پرتودرمانی از پرتوهای قدرتمندی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. پرتودرمانی برای سرطان لب به عنوان درمان اصلی یا پس از جراحی به عنوان درمان کمکی استفاده می‌شود. برای درمان سرطان لب، پرتوهای رادیوتراپی معمولا به خود تومور در لب تابیده می‌شوند، اما، در صورتی که پزشک تشخیص دهد، رادیوتراپی روی غدد لنفاوی گردن انجام می‌شود. پزشک بر اساس تشخیصی که می‌دهد، در مواردی که اشعه ایکس یا پرتوهای دیگر رادیوتراپی به صورت مستقیم به لب تابیده می‌شوند، از دوزهای بالاتری برای درمان استفاده می‌کند.
در مورد رادیوتراپی تومورهای سر و گردن بیشتر بخوانید!
مقایسه جراحی با رادیوتراپی سرطان لب
اگر بخواهیم که رادیوتراپی را با جراحی برای درمان سرطان لب مقایسه کنیم، برای بیماران جوان‌تر و سالم‌تر که تومورهای کوچک‌تری دارند، استفاده از جراحی ترجیح داده می‌شود. البته باید این نکته را هم در نظر داشت که برای جراحی بهتر است که تومورهای لب، فاصله کافی تا ورودی دهان یا ناحیه داخلی لب داشته باشند. در مقابل، رادیوتراپی جایگزین مناسبی برای بیمارانی است که بیماری‌های زمینه‌ای یا حساسیت‌هایی دارند که باعث منع استفاده از بیهوشی برای آن‌ها می‌شود. با این حال، به‌ویژه برای بیماران مسن، باید این مزایا را با دردسر ویزیت‌های متعدد پرتودرمانی مقایسه کرد. پرتودرمانی برای تومورهایی که برش‌های جراحی باعث ایجاد تأثیر منفی در زیبایی افراد می‌شوند، مفید است. در این موارد، رادیوتراپی نتیجه بهتری نسبت به جراحی دارد.
رادیوتراپی اغلب برای تومورهایی که در ناحیه دهان رخ می‌دهند ترجیح داده می‌شود، زیرا برداشتن این ضایعات ممکن است باعث از دست دادن عملکرد لب‌ها یا کاهش زیبایی بیمار شود. علاوه بر این، رادیوتراپی تنها درمان موضعی برای موارد نادر سرطان‌های غیرقابل جراحی است.
سرطان زبان چیست؟
سرطان زبان نوعی از سرطان دهان است که با رشد سلول‌های روی زبان شروع می‌شود. زبان، از ماهیچه‌ها و اعصابی تشکیل شده است که به حرکت و عملکرد زبان کمک می‌کنند. عملکردهای زبان شامل صحبت کردن، حس چشایی و… می‌شود. نکته‌ای که بهتر است به آن توجه داشته باشید این است که سرطان زبانی که از دهان شروع می‌شود با سرطان زبانی که از گلو شروع می‌شود متفاوت است. انواع مختلفی از سرطان زبان وجود دارند که معمولا در سلول‌های نازکی که سطح زبان را پوشانده اند، به نام سلول‌های سنگفرشی شروع می‌شوند. به این نوع از سرطان کارسینوم سلول سنگفرشی نیز گفته می‌شود.
علائم سرطان زبان
در بیشتر مواقع سرطان زبان در مراحل اولیه هیچ علائمی ایجاد نمی‌کند. این نوع سرطان معمولا در طی معاینات دندان پزشکی تشخیص داده می‌شود. هنگامی که بیمار به سرطان زبان مبتلا می‌شود، معمولا اولین علامتی که ایجاد می‌شود، زخم روی زبان است که خوب نمی‌شود. دیگر نشانه‌های احتمالی این سرطان شامل درد، خونریزی در دهان و توده در زبان هستند. زمانی که سرطان زبان در گلو اتفاق می‌افتد، اولین علامت آن، تورم غدد لنفاوی در گردن است. نشانه‌های دیگر سرطان زبان که از گلو شروع می‌شوند شامل سرفه خونی، کاهش وزن و گوش درد هستند. همچنین ممکن است توده در پشت دهان، گلو یا گردن وجود داشته باشد. سایر علائم سرطان زبان عبارتند از:
- لکه قرمز یا سفید روی زبان یا مخاط دهان
- گلودردی که از بین نمی‌رود
- احساس اینکه چیزی در گلو گیر کرده است
- بی‌حسی دهان یا زبان
- مشکل یا درد در جویدن، بلع یا حرکت فک یا زبان
- تورم فک
- تغییر در صدا
رادیوتراپی سرطان زبان
پرتودرمانی، معمولا یکی از درمان‌های برای سرطان زبان است که عوارض جانبی آن، معمولا موقتی هستند. در واقع این روش درمانی به عنوان یکی از بهترین روش‌های درمان سرطان زبان به حساب می‌آید. از رادیوتراپی، هم به عنوان درمان اصلی سرطان زبان استفاده می‌شود هم به عنوان درمان تکمیلی یا کمکی بعد از جراحی یا همراه با شیمی درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. انواع روش‌های پرتودرمانی برای سرطان‌هایی که احتمال عود کردن دارند یا در مراحل پیشرفته هستند، موثر هستند.
انواع رادیوتراپی خارجی (EBRT) برای سرطان زبان
این روش رادیوتراپی شباهت زیادی به عکسبرداری با اشعه ایکس دارد. اما تفاوت عکس برداری با اشعه ایکس و رادیوتراپی این است که دوزهای استفاده شده در پرتودرمانی بسیار بالاتر است. همچنین، قرار گرفتن در معرض پرتو ایکس در رادیوتراپی کوتاه‌تر از عکس برداری با اشعه ایکس است. سه روش EBRT که برای درمان سرطان زبان استفاده می‌شوند، عبارتند از:
- پرتودرمانی با پرتو پروتون: این روش به جای اشعه ایکس از پروتون‌ها استفاده می‌کند تا شما در سایر قسمت‌های بدن کمتر در معرض پرتو ایکس قرار بگیرید.
- پرتودرمانی منسجم سه بعدی (D-CRT3)
- پرتودرمانی تعدیل‌شده با شدت (IMRT)
روش انجام رادیوتراپی برای سرطان زبان
رادیوتراپی، یک درمان غیرتهاجمی است که دوزهای بالایی از اشعه ایکس را به تومور سرطانی بیمار می‌تاباند تا سلول‌های سرطانی را از بین ببرد. یا رشد تومرهای سرطانی را به طور قابل توجهی کاهش دهد. دوزهای بالای پرتو به صورت دائم به DNA سلول سرطانی آسیب می‌زند تا از گسترش آن جلوگیری کنند. با این حال، برای مشاهده نتیجه این روش درمانی نیاز به گذارندن جلسات پرتو درمانی دارید. معمولا برای درمان انواع سرطان دهان از پرتودرمانی خارجی (EBRT) استفاده می‌شود.
کلام پایانی
همانطور که برای شما توضیح دادیم، سرطان لب و زبان دو نوع از سرطان‌های دهان هستند که هرکدام علائم و دلایل مربوط به خود را دارند. یکی از نکات مشترک این سرطان‌ها، روش درمانی آن‌ها است که برای هر دو سرطان می‌شود از پرتودرمانی استفاده کرد. رادیوتراپی سرطان لب و زبان، روشی است که در آن به تومور یا سلول سرطانی با استفاده از انواع مختلفی از روش‌های پرتودرمانی، پرتویی مانند اشعه ایکس، تابیده می‌شود. رادیوتراپی برای هر دو روش هم به عنوان درمان اصلی، هم به عنوان درمان تکمیلی استفاده می‌شود.
نظرات کاربران