سرطان هیپوفارنکس، یکی از انواع سرطان‌های گلو است که متاسفانه در سال‌های اخیر شیوع آن رو به افزایش بوده است. این بیماری معمولاً در اثر مصرف طولانی‌مدت مواد مخدر و الکل ایجاد می‌شود و می‌تواند مشکلاتی در بلع، صحبت کردن و تنفس برای بیمار ایجاد کند.برای درمان این نوع سرطان معمولاً از ترکیبی از رادیوتراپی، شیمی‌درمانی و جراحی استفاده می‌شود. بین تمام روش‌های درمانی، رادیوتراپی یکی از روش‌های درمانی اصلی و مؤثر است. در این مقاله به بررسی رادیوتراپی سرطان هیپوفارنکس خواهیم پرداخت و مزایا و عوارض احتمالی این روش درمانی را مورد بحث و تحلیل قرار می‌دهیم. برای آشنایی با این موارد تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
سرطان هیپوفارنکس چیست؟
سرطان هیپوفارنکس رشد غیرطبیعی سلول‌های سرطانی در ناحیه تحتانی گلو به نام هیپوفارنکس است. هیپوفارنکس در قسمت پایین گردن و گلو در پشت حنجره درست بالای ورودی مری قرار دارد. اکثر این سرطان‌ها (۹۵ درصد) نوعی سرطان شناخته شده به نام کارسینوم سلول سنگفرشی هستند که معمولاً مربوط به سیگار کشیدن است، اما سایر انواع سرطان‌های نادر در این منطقه نیز می‌توانند رخ دهند و به طور کلی به سیگار کشیدن مرتبط نیستند.
علائم سرطان هیپوفارنکس
نشانه‌های سرطان هیپوفارنکس ممکن است در هر فرد متفاوت باشد که معمولا افراد در مراحل اولیه زیاد به این علامت‌ها توجه نمی‌کنند. علامت‌های رایج این سرطان عبارتند از:
- مشکل یا درد با بلع
- گوش درد
- خش دار شدن صدا
- مشکل در تنفس
- وجود توده بدون درد روی گردن
- سرفه خونی
رادیوتراپی سرطان هیپوفارنکس چیست؟
رادیوتراپی سرطان هیپوفارنکس، یکی از روش‌های درمانی استاندارد برای این نوع سرطان است. در رادیوتراپی سرطان هیپوفارنکس، پرتوهای رادیوتراپی با انرژی بالا به ناحیه تومور تابیده می‌شوند تا سلول‌های سرطانی را از بین ببرند. این درمان می‌تواند به تنهایی یا در ترکیب با سایر درمان‌ها مانند جراحی یا شیمی‌درمانی استفاده شود. پزشک دوز پرتو و ناحیه هدف را با دقت در مرحله آماده‌سازی مشخص می‌کند تا بافت‌های اطراف تومور تا حد ممکن سالم بمانند. عوارض شایع این روش درمانی شامل خشکی دهان، تورم، درد در هنگام بلع، خستگی و تغییرات در چشایی هستند. این عوارض معمولا با روش‌هایی که پزشک توصیه می‌کند قابل درمان هستند.
برنامه ریزی پرتودرمانی
رادیوانکولوژیست‌ها از سی تی اسکن برای ایجاد برنامه ریزی درمان، بسته به اندازه و محل تومور، ناحیه غدد لنفاوی و سایر بافت‌های مجاور که سرطان ممکن است گسترش یافته باشد، استفاده می‌کنند. سی تی اسکن تصاویر سه بعدی از تومور و بافت‌ها و ساختارهای اطراف آن ایجاد می‌کند. این ساختارها شامل مری، حنجره و غده تیروئید هستند.
پرتودرمانی خارجی چیست؟
پرتودرمانی خارجی، نوعی درمان سرطان است که از اشعه ایکس با دوز بالا یا دیگر پرتوها برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌کند. رادیوتراپی خارجی برای درمان سرطان‌های مختلف مانند سرطان هیپوفارنکس استفاده می‌شود.
انواع پرتودرمانی خارجی
انواع مختلفی از پرتو درمانی وجود دارد، اما برای درمان سرطان هیپوفارنکس، معمولا از نوعی پرتودرمانی خارجی به نام، رادیوتراپی با شدت تعدیل شده یا IMRT استفاده می‌شود. در ادامه این روش را توضیح می‌دهیم.
پرتودرمانی با شدت تعدیل شده IMRT
بسیاری از پزشکان، معمولاً از پرتودرمانی تعدیل‌شده برای مدیریت سرطان هیپوفارنکس استفاده می‌کنند. با این روش درمانی، پرتوها از جهات مختلف به تومور تابیده می‌شوند. این پرتوها که متناسب با اندازه، شکل و محل تومور و غدد لنفاوی ناحیه هستند، به پزشکان اجازه می‌دهند تا دوزهای بالایی از پرتو ایکس را به سرطان بتابانند و در عین حال از تابیدن اشعه ایکس به بافت‌های سالم مجاور خودداری کنند.
معمولا از سی تی اسکن قبل از هر جلسه درمانی استفاده می‌شود تا اطمینان حاصل شود که پرتودرمانی به صورت دقیق انجام می‌شود. این تصویربرداری به پزشکان اجازه می‌دهد تا تومور و اندام‌های حیاتی مجاور را مشاهده کنند و نحوه تابیدن پرتو را برای انعکاس تغییرات در وضعیت بدن، کاهش وزن و کوچک شدن تومور تنظیم کنند.
در مورد تعداد جلسات رادیوتراپی نیز بخوانید!
روش‌های دیگر درمان سرطان هیپوفارنکس
رایج‌ترین درمان‌ها، جراحی برای برداشتن تومور و پرتودرمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی است که ممکن است پس از جراحی باقی بمانند. انکولوژیست ممکن است جراحی را با شیمی درمانی یا ایمونوتراپی ترکیب کند. گزینه‌های جراحی سرطان هیپوفارنکس عبارتند از:
- فارنژکتومی جزئی یا کامل: این جراحی شامل برداشتن تمام یا بخشی از گلو می‌شود. این جراحی ممکن است شامل برداشتن حنجره نیز باشد.
- لارنژکتومی: اگر حنجره برداشته شود، جراح ممکن است یک سوراخ نای مری (TEP) ایجاد کند که سوراخ کوچکی بین نای و مری شما است.
شیمی درمانی یا رادیوتراپی سرطان هیپوفارنکس، کدام بهتر است؟
برای درمان سرطان هیپوفارنکس، معمولا از رادیوتراپی به عنوان درمان اصلی یا در ترکیب با دیگر درمان‌ها استفاده می‌شود. شیمی درمانی برای درمان این سرطان معمولا همراه با پرتودرمانی استفاده می‌شود که به آن درمان ترکیبی می‌گویند. این روش ترکیبی که کمورادیوتراپی نامیده می‌شود، تاثیر بیشتری بر روی تومورهای هیپوفارنکس نسبت به انجام شیمی درمانی یا رادیوتراپی به صورت تکی دارد. در این روش از شیمی درمانی به جای جراحی استفاده می‌شود، بنابراین ساختارهای داخل و نزدیک حنجره حفظ می‌شوند و تغییر نمی‌کنند.
عوارض جانبی رادیوتراپی سرطان هیپوفارنکس
عوارض جانبی پرتودرمانی برای سرطان هیپوفارنکس اغلب موقتی است و شامل گلودرد، مشکلات در گفتار و بلع، خستگی و حالت تهوع می‌شود. همچنین باعث سفت شدن عضلات صورت، فک و گردن می‌شود. خشکی دهان یکی دیگر از عوارض پرتودرمانی است و در برخی شرایط ممکن است دائمی باشد. برای کاهش این عوارض، پزشکان معمولا دارو تجویز می‌کنند. در صورت بروز مشکلات گفتاری و بلع یا سفتی عضلات به دلیل درمان، پزشکان توصیه می‌کنند که از توانبخشی سرطان استفاده کنید. همچنین راهکارهایی را برای مقابله با خشکی دهان به شما آموزش می‌دهند.
کلام پایانی
سرطان هیپوفارنکس یکی از پیچیده‌ترین و نادرترین انواع سرطان‌های ناحیه حلق است که درمان آن همچنان یک چالش در عرصه پزشکی به شمار می‌رود. درمان سرطان هیپوفارنکس با روش‌هایی مانند جراحی، شیمی‌درمانی و رادیوتراپی انجام می‌شود رادیوتراپی به دلیل قدرت تخریب سلول‌های سرطانی و کم بودن عوارض جانبی، به عنوان یکی از گزینه‌های درمانی اصلی برای درمان این سرطان استفاده می‌شود.
نظرات کاربران